Wymogi wobec paralotni używanych komercyjnie (tandemy i szkolenie) określa rozporządzenie w sprawie wyłączenia zastosowania niektórych przepisów ustawy – Prawo lotnicze do niektórych rodzajów statków powietrznych oraz określenia warunków i wymagań dotyczących używania tych statków (DZ.U. 2013/440)
W załączniku 2 rozdział 7 (str 24) paralotnie używane do latania solo przez osoby posiadające świadectwo kwalifikacji pilota paralotni nie muszą spełniać jakichkolwiek wymogów formalnych. Paralotnie używane do szkolenia i lotów z pasażerem muszą być dopuszczone do lotu, czyli muszą posiadać co najmniej jeden z poniższych elementów (pkt 7.1.2):
A) ważną kartę paralotni (pkt 7.1) z ważnym wpisem dopuszczającym paralotnię do lotów
B) ważne oznaczenie zdatności umieszczone na paralotni przez producenta lub mechanika paralotniowego (pkt 7.1.1.), może być ono częścią tabliczki znamionowej (pkt 7.1.3) Takie oznaczenie potwierdza ważność dopuszczenia.
Aby dopuszczenie do lotów mogło być odnotowane w jednym z powyższych miejsc, należy sprawdzić czy są spełnione poniższe warunki:
I. Sprawdzamy, czy paralotnia spełnia jeden z poniższych warunków (pkt 7.6)
a) dla typu lub egzemplarza Prezes Urzędu wydał świadectwo spełnienia wymagań technicznych lub inny dokument uznania zdatności lub dokument równorzędny lub
b) dla typu lub egzemplarza został wydany przez upoważnioną instytucję lub organ nadzoru lotniczego innego państwa dokument uznania zdatności lub dokument równorzędny, lub
c) zostały wyprodukowane przez zatwierdzonego producenta lub podmiot uznany jako producent paralotni w dowolnym państwie i przeszły próby w powietrzu, lub
d) z deklaracji zgodności, instrukcji lub innych dokumentów wynika, że paralotnia spełnia warunki nie mniejsze niż określa dla paralotni norma transponująca normę EN 926: 2000 (Sprzęt paralotniowy Paralotnie) lub została wyprodukowana pod właściwym nadzorem państwa producenta, lub spełnia wymogi techniczne obowiązujące w innym państwie, lub
e) producent zaświadczy, że ten typ i model sprzętu przeszedł próby w powietrzu, jest użytkowany co najmniej od roku, system kontroli jakości producenta zapewnia powtarzalność produkcji oraz nie występują przeciwwskazania do jego użycia, lub
f) w ramach oceny zdatności przeprowadzono próby zgodne z programem prób uzgodnionym z Prezesem Urzędu.
W przypadku braku spełnienia któregokolwiek z powyższych warunków a-f, karta paralotni może być wystawiona, ale musi zawierać wpis "NIECERTYFIKOWANA" i nie może być użyta w celach komercyjnych (pkt 7.7)
W przypadku paralotni produkcji nie krajowej, jest więc wystarczające, że paralotnia jest tolerowana do użytku w celach komercyjnych w dowolnym państwie - jeden z punktów 2,3,4.
W przypadku producentów krajowych jest wystarczające, że producent posiada zatwierdzenie lub certyfikat na produkcję i paralotnia (konkretna sztuka) przeszła próby w powietrzu (podpunkt c), lub producent zaświadczy dla danego modelu jak w podpunkcie e. Nie ma wymogów formalnych dotyczących formy i trybu złożenia tego oświadczenia, a więc może być to np. ogłoszenie na stronie producenta.
II. Mechanik paralotniowy dokonuje oceny zdatności (pkt 7.4). Obejmuje ona:
1) ocenę dokumentacji
2) ocenę stanu technicznego
3) próby funkcjonalne
4) loty kontrolne – jeżeli mechanik uzna je za konieczne.
III. W przypadku spełnienia jednego z podpunktów punktu I oraz pozytywnego wyniku oceny zdatności (punkt II), mechanik dokonuje dopuszczenia do lotu paralotni zaznaczając ten fakt w karcie paralotni lub w oznaczeniu paralotni.
KARTA PARALOTNI
Karta paralotni może być oddzielnym dokumentem (gdy wystawia ją mechanik paralotniowy) lub częścią instrukcji, metryki lub innego dokumentu wystawionego przez producenta. (pkt 7.2) Ale musi zawierać wszystkie poniższe dane:
a) typ lub model
b) nazwę producenta
c) numer fabryczny
d) datę produkcji
e) klasę lub przeznaczenie
f) minimalną i maksymalną masę startową
g) numer i rodzaj dokumentu wymienionego w punkcie 7,6 (ocena zdatności)
h) datę dopuszczenia do lotów
i) termin ważności dopuszczenia
j) imię, nazwisko i numer świadectwa oraz poświadczenie mechanika paralotniowego
Kluczowy jest podpunkt g odsyłający do punktu 7.6 (w tym tekście punkt I)
OZNACZENIE ZDATNOŚCI
(7.2.1.1.)Oznaczenie zdatności zawiera informacje co najmniej:
a) typ lub model
b) nazwa producenta
c) numer fabryczny
d) określenie podzespołu paralotni (uprząż, skrzydło itp.)
e) maksymalna masa startowa lub maksymalne obciążenie w przypadku uprzęży lub wózka
f) stwierdzenie dopuszczenia do lotów
g) termin ważności dopuszczenia
h) poświadczenie mechanika paralotniowego lub osoby upoważnionej przez producenta, w tym pieczęć i podpis
i) numer podmiotu (mechanika) w ewidencji lub nazwę producenta
j) numer dopuszczenia w wykazie paralotni dopuszczonych do lotu prowadzonym przez mechanika paralotniowego
k) zatwierdzona pieczęć używana do poświadczeń, może być zastąpiona nadrukiem
Zgodnie z pkt. 7.2.4 nie wymaga się dopuszczenia krajowego gdy wyrób posiada dopuszczenie zagraniczne.
Biorąc powyższe pod uwagę, należy zauważyć że paralotnia nie posiadająca certyfikatu (EN, DHV, LFT), to nie to samo co paralotnia „NIECERTYFIKOWANA”
Paralotnia może:
a) posiadać certyfikat. (EN, DHV, LFT), wówczas najprawdopodobniej jest uznawana przez nadzór jakiegoś państwa i tym samym (o ile posiada pozytywną ocenę zdatności) może uzyskać dopuszczenie do lotów (i szkolenia)
b) nie posiadać certyfikatu jednej ze znanych firm zajmujących się certyfikacją paralotni, a jednocześnie przejść próby w locie i na podstawie oświadczenia zatwierdzonego producenta i pozytywnego wyniku oceny zdatności posiadać dopuszczenie do lotów (zapisane np. w karcie paralotni) i tym samym być legalnie stosowana np. do szkolenia.
c) Mieć kartę paralotni z wpisem „NIECERTYFIKOWANA” i pomimo pozytywnej oceny zdatności nie posiadać dopuszczenia do lotów (szkolenia), ale mogą na niej bezpiecznie latać piloci posiadający świadectwo kwalifikacji.
d) Nie mieć jakiegokolwiek dokumentu. Może być legalnie użytkowana przez pilota posiadającego świadectwo kwalifikacji na własną odpowiedzialność (nie do szkolenia i lotów pasażerskich).
Dariusz Cisek